Het hoge noorden

Met Gerbrand tot het noordelijkste puntje van de Zweedse Baltische zee gevaren. In de week daaropvolgend in mijn eentje via eilandjes naar het oosten richting Finland gescharreld. Mijn eerste Finse haven was Kemi, daar een auto gehuurd en noord Finland en Noorwegen in getrokken. Na 3 dagen en 1200 kilometer op uiterst verlaten wegen door een bijna deprimerend en verlaten landschap gereden te hebben, de stad opgezocht en mijzelf verwend met 2 dagen in een mooi hotel in Torino.

Misschien is mijn oordeel over het landschap te hard. Het was grauw en regenachtig die dagen en je moet het gewoon niet alleen doen. De leegte is daar zo voelbaar en zichtbaar dat die ook bij mij naar binnen kroop. Veel vaste structuren heb ik niet meer in mijn leven. Ik kom steeds losser te staan. Dat bevalt me prima echter daar in het hoge noorden bekropen me de twijfels en zonder houvast best hevig. De midzomernachten zijn heel speciaal en bijzonder maar ook beetje saai en eentonig. Bottom-line blijft het gewoon licht. De eerste keer is het betoverend, na de tiende keer is dat er wel af. En als je alleen bent zonder mensen om je heen of stad in de buurt die je ritme bepalen maakt het niet meer uit wanneer je gaat slapen, auto rijden of varen. Tijd wordt vloeibaar en kunstmatig. 

Prachtige zonsondergangen bij helder weer, dat wel. Ze duren eindeloos en als dan de zon eindelijk onder is of bijna onder is begint de zonsopgang en die duurt ook weer eindeloos. Mijn lijf is een paar keer in de war geweest. Ik wil ’s nachts nog wel eens even wakker worden om een uur of 3. Als je dan je ogen opendoet en de zon schijnt vol naar binnen raakt je biologische klok behoorlijk van slag. Alles went natuurlijk en na een maand wist ik niet beter. Om vervolgens helemaal wakker te schrikken als je je ogen open doet en het helemaal donker is. Na twee maanden was donker uit mijn systeem verdwenen en angst aanjagend. Ben er nog nooit bang voor geweest, weer een ervaring rijker en meer begrip voor diegene die het wel zijn.

Vanaf Kemi gaat de tocht verder naar het zuiden langs de Finse kust met als doel Helsinki of zelfs Tallin. Voor de eerste etappe had ik Rob uitgenodigd. Bewust, Rob is een ervaren waddenzeiler en na bestudering van de kaarten was snel duidelijk dat het noordelijkste deel lastig zou worden. De Zweden hadden me al gewaarschuwd, de Finse kust is alleen maar rotsen. “Alsof jullie wat anders hebben” was mijn antwoord. Nu ik er gevaren heb begrijp ik hun opmerking wel. Ja, bij hun is het ook allemaal steen en rots, maar daartussen is er diep en ruim vaarwater. De noord Finse kust is veel ondieper en er liggen overál stenen. Met daartussen nauwe vaarwegen die voor de Swinde ook nog eens regelmatig te ondiep zijn. De vele eilanden zijn overwegend vlak en monotoon en weinig havens die geschikt waren en diep genoeg. Voor het eerst was voor 4 dagen eten aan boord onvoldoende. Uiteindelijk moeten improviseren met macaroni, gebakken uien en blikje vis als lunch.

De mensen zijn vreselijk aardig en open. Regelmatig ben ik spontaan aangesproken en je bent als Nederlands schip een unicum en men vindt het leuk dat je er bent. Meer dan der helft van de keren wordt onze vlag gezien als Frans of zelfs Duits. 

Vaarinformatie is niet makkelijk te vinden. Scheepvaartwinkels zijn er nauwelijks en internet is lastig vanwege het taal probleem en een andere structuur in de watersport. In Kemi ben ik alle bemande zeilboten langs gegaan om informatie te vragen. Uiterst behulpzaam allemaal. M.n. twee oude knakkers die allerlei oude zeekaarten opdoken om me van alles te tonen. Klein probleem was dat ze alleen Fins spraken en het regelmatig met elkaar oneens waren over diepte en aanvaarroutes.  Na drie kwartier en het afslaan van tientallen borrels is het me gelukt om vriendelijk afscheid te nemen. Ze hebben nog zeker een uur gezellig na geruzied.

Beste tip kwam van een Duitser die in Kemi woont en al jaren daar zeilt. Er is een mobile App gebaseerd op de officiële Finse nationale kaarten met een schat aan informatie over de havens en vaarroutes. Kosten 20 euro per jaar. Voor nog eens 20 euro koop je de informatie van de Finse scouting er bij die m.n. in zuid Finland heel veel kleinere haven in kaart heeft gebracht.

Samengevat is de kop van de Baltische golf een boeiend vaargebied voor een ieder die de ruimte wil en van rust houdt en de midzomernachten eens wil meemaken. Welgeteld ben ik gemiddeld per dag één varend bootje tegen gekomen. Alles mee tellend van roeiboot tot Ferry. Eindeloos veel eilandjes en aan de Zweedse kant is er voldoende ruim en diep water om te zeilen. Het noordelijke deel aan de Finse kant van Kemi tot Kokkola is minstens zo uitgestorven en veel lastiger te bevaren voor een kielboot. Een bijzonder gebied en de moeite waard voor mensen die van ruimte, rust, puzzelen en navigeren houden. Er zeker geen spijt van dat ik het bezocht heb. Warme herinneringen aan de vreselijk hartelijke en aardige mensen en dit lege en mystieke gebied heeft me niet onberoerd gelaten.